Doğum Nedir?
Düzenli gelen sancıların rahim ağzında açılma ve bebeğin çıkışı ile sonlandığı sürece doğum süreci denir. Bu süreç genellikle ilk doğumu olan bir annede ortalama 12-18 saat sürebilirken, iki ya da daha çok gebeliği olan bir annede daha kısa sürebilir. Bu anneden anneye fark göstermektedir.
Doğumun üç evresi vardır: 1. Evrede 5-15 dakikada bir gelen ve yaklaşık 1 dakika süren hafif kasılmalar şeklinde başlayan ağrılar sıklaşarak yaklaşık 5 dakikaya kadar inebilir. Bu dönemde belden başlayıp kasıklara kadar devam eden baskı tarzı bir ağrı hissedilir. Bu aralıklı gelen sancılarla beraber rahim ağzı açılır ve bebeğin başı pelvise (kemik çatıya) iner.1. Evre de aktif ve pasif olarak ikiye ayrılır. Rahim ağzının 6 cm'ye ulaşmasına kadar olan süreye pasif evre denir. Bu dönem doğumun en uzun süren dönemidir. Ortalama 6-12 saat sürmekle beraber ilk gebeliği olan bir annede 20 saate kadar bile uzayabilir. Çoğu hasta bu dönemi evinde sancıların sıklaşmasını bekleyerek geçirir. Ancak kanama ya da su gelmesi durumunda acilen hastaneye gidilmesi gerekmektedir. Bu dönemde ufak gezintiler, ılık bir duş, rahatlatıcı müzikler ya da nefes teknikleri yararlı olabilir. 1. Evrenin aktif döneminde sancılar daha sık ve şiddetli olarak gelmeye başlar. Bu dönemde rahim ağzı daha hızlı açılır. Bu dönem hastaneye gitmek için en uygun dönemdir. Hastanede vajinal muayene ile açıklık belirlenir. Bebeğin durumu kontrol edilir. Bebeğin ve annenin kalp atımları, annenin tansiyonu ve nabzı, rahim ağzı açıklığı belli aralıklarla yapılan muayeneler ile kontrol edilir. Aktif evre rahim ağzı 10 cm açıklığa ulaşıncaya kadar devam eder. Bu dönem 4-8 saat sürebilir. Bu aralıkta su gelebilir, sırt ve bacaklarda ağrı, ıkınma hissi, bulantı olabilir. Nefes egzersizleri ve kasılmalar arasında rahatlama hareketleri gebeyi rahatlatır. Bazen bu dönemde rahim ağzı yeterince açılmadığında bebeğin suyunu açmak ya da oksitosin denilen bir ilaçla doğum eylemine yardımcı olmak gerekebilir.
Doğumun 2. Evresi bebeği itme ve ıkınma evresidir. Rahim ağzı açıklığı 10 cmye ulaştıktan sonra başlar. Bu evre ilk evreye göre çok daha kısa sürer ancak bu evrede anne adayına çok iş düşmektedir. Tam açıklık sağlandıktan sonra anne bebeği itmeye başlamalıdır. Bu evre 20 dakika ile 2 saat arası değişebilir. Eğer epidural analjezi var ise biraz daha uzayabilir. Bu dönemde anne doğum odasına alınır. Her kasılma ile beraber ıkınmak gereklidir. Bebeğin başı göründüğünde bir gerginlik ve yanma hissi olabilir. Bebek tamamen doğduktan sonra göbek kordonu kesilir.
Doğumun 3. Evresi bebek doğduktan sonra plasentanın çıkışı ile tamamlanan süreçtir. En kısa süren dönemdir. En fazla 20 dakikaya kadar uzayabilir. Bu evrede de kontraksiyonlar olur ancak daha az ağrılıdır. Bu sancılarla beraber plasenta rahim duvarından ayrılır. Eğer doğum sırasında epizyotomi uygulandı ise plasentanın çıkışından sonra bu kısım onarılır.
Plasentanın ayrılmasından sonra devam eden kasılmalar ile rahim küçülür. Bu dönemde verilen ilaçlar ile rahim kasılması ve kanamanın durdurulması amaçlanır. Eğer bebeğin sağlık durumu uygunsa annenin üzerine konması ile hem ten tene temas hem de erken emzirme sağlanabilir.
Tüm bu işlemler bittikten sonra kanama ve vital bulgu takibi için anne dinlenmeye alınır. Bebek ise en kısa zamanda bakımı ve aşıları yapıldıktan sonra anne yanına verilerek bu zorlu ancak çok güzel süreç tamamlanmış olur.