Yumurtalık Kistleri
Yumurtalık kistleri bir kadının yumurtalıkları içerisinde oluşan içi sıvı dolu keselerdir. Çok sık görünürler, genellikle birkaç ay içinde kendiliğinden kaybolur ve ek tedavi gerektirmezler.
Yumurtalıklar kadın vücudunda 2 adet bulunur. Temel görevleri ayda bir yumurtlamak ve kadın üreme sisteminde önemli rol oynayan cinsiyet hormonlarını salgılamaktır.
Yumurtalık kist belirtileri nelerdir?
Yumurtalık kistleri genelde çok büyüdüğünde, patladığında ya da yumurtalık kanlanmasını bozduklarında belirti verirler. Bu durumlarda;
- Ağrı
- Aşırı ya da düzensiz kanama,
- Karında şişkinlik,
- Bulantı, iştahsızlık, kusma,
- İlişki sırasında ağrı,
- Kabızlık ya da sık idrara çıkma isteği görülebilir.
Yumurtalık kisti çeşitleri;
- Fonksiyonel yumurtalık kistleri: Adet arasında görülürler. En sık görülen tiptir. Genellikle kendiliğinden yok olurlar
- Patolojik over kistleri: Anormal hücre gelişimi vardır. Daha az sıklıkta görünürler.
- Endometriomalar: Çikolata kistleri olarak bilinir. Uterus (rahim) içindeki dokunun yumurtalıklarda üremesi ile oluşan tiplerdir.
- Çoğu yumurtalık kisti iyi huyludur. Kötü huylu kitleler daha çok menopoz çağında görülme eğilimi gösterirler.
Yumurtalık kisti tanısı nasıl konulur?
Yumurtalık kisti tanısı genellikle muayene esnasında konulur. Ultrason ile de yeri, büyüklüğü, şekli ve içeriği tespit edilebilir. Gerektiği durumlarda tomografi, MRI gibi gelişmiş cihazlar ile ileri tetkik yapılması gerekebilir.
Genellikle kistlerin çoğu kendiliğinden kaybolduğundan hemen müdahale gerekmez. 1 ay sonra tekrar ultrason kontrolü yapılması yeterli olur.
Kistin boyutunda değişme olmaz ya da daha da büyürse o zaman bir takım kan tahlilleri; gebelik testi, tümör markerları, hormon testleri vb. gerekebilir.
Yumurtalık kist tedavisi nasıl yapılır?
Tedavi yumurtalık kistinin şekline ve görünümüne, belirtisi olup olmamasına, menopozda olup olmamasına göre değişir.
Genellikle çoğu kist birkaç ay içinde kendiliğinden kaybolur. Kistte eğer bir gerileme ya da kaybolma olmuyorsa ya da giderek büyüyorsa o zaman;
- Doğum kontrol hapları: Tekrarlayan over kistlerinde doğum kontrol hapları yumurtlamayı baskılamak suretiyle yumurtalık kisti oluşumunu engelleyebilir. Doğum kontrol hapları yumurtalık kanseri oluşma riskini de oldukça azaltmaktadır.
- Laparoskopi: Kist küçükse ve tanı koydurucu testlerde kanser şüphesi mevcut değilse uygulanabilir. Kapalı yöntem olarak da bilinir. İyileşme süresi kısadır.
- Laparotomi: çok büyük kist varlığında ya da kanser olabilme şüphesi olan kistlerde karına yapılan geniş bir kesiden kistin çıkarılması gerekebilir. Ameliyat sırasında uygulanan patolojik incelemede kanser tespit edilirse bazı durumlarda tamamlayıcı geniş cerrahi uygulaması gerekebilir.
Yumurtalık kistleri kısırlığa neden olur mu?
Yumurtalık kistleri genellikle kısırlığa neden olmazlar. Ameliyat gereken durumlarda çocuk isteyen hastalarda genellikle sadece kisti alıp yumurtalıkları sağlam bırakacak şekilde operasyon yöntemleri uygulanır. Kanser şüphesi olan, endometrioması olan ya da her iki yumurtalığın da alınmasını gerektirebilen durumlarda bu operasyonların çocuk sahibi olmak üzerine etkileri konusunda kadın doğum hekimi ile konuşularak birlikte karar verilmesi gerekir.