Gebelik planlamaya başlayan çiftlerin gebelik öncesi bir kadın hastalıkları ve doğum hekimine başvurarak gebelik öncesi danışmanlık almaları ve ilk muayenelerini almaları çok önemlidir. Gebeliğe engel olan ya da gebeliği etkileyebilecek bir rahatsızlık tespit edilmesi durumunda ise gebeliğin bir süre ertelenerek uygun tetkik ve tedavilerin yapılması önerilmektedir.

Gebelik hazırlık aşamasında yapılması gereken tetkikler şunlardır:

1. Vajinal muayene

2. Pap smear testi

3. Ultrasonografi

4. Tam kan sayımı

5. İdrar tahlili

6. Açlık kan şekeri

7. TSH düzeyi: guatr hastalığı teşhisi için

8. TORCH Testi: Toxoplazma, Rubella için aktif hastalık ve bağışıklık durumu tespiti ve uygun durumlarda gebelik öncesi aşı programlaması için

9. HBs Ag ve Anti HBs: Hepatit B hastalığı bağışıklık, taşıyıcılık ya da aşılı olup olmama durumunu değerlendirmek ve gerekirse aşıları uygulamak amaçlı.

Gebelik haftaları en son görülen adetin ilk günüden itibaren hesaplanmaya başlanır. Adetin ortalarına doğru annenin sağlıklı yumurtasının babanın sağlıklı spermi ile buluşması gerçekleşir ve oluşan hücreler sağlıklı bir şekilde rahim duvarına tutunabilirse gebelik oluşur. Oluşan ve rahim duvarına gömülen hücrelerin çoğalması ile de embriyo gelişimi başlar. Annenin gebeliğini fark etmesi genellikle beklediği adet döneminin gecikmesi ve annenin test yapması sonucu olur.

Adet gecikmesinden kaç gün sonra test yapılır?

Adet gecikmesinden tercihen 7- 10 gün sonra idrar ya da kan tahlili verilmesi  gebelik varlığının tespiti açısından en uygun zamandır. Adet gecikmesi olmadan test yapılması anne adayında gereksiz stres yaratacağından önerilmez. Annenin idrarı ya da kanında gebeliğini tespit etmesi sonrasında ise artık doktorunu ziyaret etmesinin zamanı gelmiştir.

Gebelik en erken ne zaman belli olur?

Annenin beklediği adetin üzerinden 10 gün kadar geçmişse ultrason ile ilk gebelik kontrolü yapılabilir. Ultrasonda:

• Son adete göre 6 haftadan itibaren gebelik kesesi ultrasonda görülebilir
• Son adete göre 8. Hafta itibariyle kalp atışları ultrasonda görülebilir.
• İlk yapılan ultrasonda gebeliğin varlığı, kesenin yerleşim yeri ve düzgün olup olmamasına bakılır
• Tek ya da çoğul gebelik olup olmadığı değerlendirilir
• Dış gebelik ya da mol (üzüm) gebelik olup olmadığı değerlendirilir
• Gebelik haftası hesaplanır. Gebelik kese halindeyse gebelik kesesi üzerinden, embriyo görülürse baş popo mesafesi ( CRL) üzerinden gebelik haftası hesaplanır.
• Eş zamanlı olarak rahim ve yumurtalıklar myom ve kist varlığı açısından incelenir.

İLK HAFTALAR:

Gebeliğin ilk 12 haftası bebeğin büyümesi, organ gelişimi, annedeki hormonal değişimler açısından en kritik haftalardır. Bu haftalarda anne vücudunda bir takım değişiklikler meydana gelebilir:

• Annede bulantı ve kusmalar ve koku hassasiyeti gelişebilir.
• Kusmaya bağlı az miktarda kilo kayıpları meydana gelebilir.
• Göğüslerde dolgunluk ve hassasiyet oluşabilir.
• Tansiyon düşüklüğü, baş dönmesi, uykuya meyil görülebilir.

Bu dönemde az az ama sık sık beslenmek, bol sıvı alımına dikkat etmek, düzenli egzersiz yapabilmek çok önemlidir.

Gebelik oluşmasından 12. gebelik haftasına kadar vücutta pek çok hormon yüzlerce kat artar ve buna bağlı olarak annede bulantı, kokulara hassasiyet, kusma ve sindirim problemleri görülür. 12. haftadan sonra ise hormonlar daha sabit seyrettiğinden, bu tip şikâyetler düzelir.

• İlk üç ay sık ama az miktarlarda beslenin…
• 3. aydan sonraki beslenme ciddi bir disiplin ister
• Haftada bir öğün balığı sofranızdan eksik etmeyin
• Akşam yemeklerinde akdeniz mutfağını tercih edin
• Gebelikte sigara ve alkole kesin bir HAYIR!
• Yürüyün ve yüzün

Anne karnında döllenmeden hemen sonra başlayan gelişim 40 haftalık süreç boyunca çok hızlı bir şekilde devam eder. 8. Haftaya kadar embriyo olarak adlandırılan bebek 8. Haftadan sonra fetüs adını alır. Bu dönem itibarıyla da tüm büyük organlar ve bebeğin kol ve bacaklarını oluşturacak tomurcuklar oluşmaya başlar:

•  Barsaklar oluşur ve olgunlaşır,
•  Kemikler sertleşir.
•  Cilt renklenir.
•  Cinsiyet organları belirginleşir.
•  Bebeğin sinir sistemi ve akciğerleri olgunlaşır.
•  Bebeği kaplayan tüyler kaybolur, saç uzaması olmaya başlar.
•  Beyin gelişimi hızlanır.
•  Akciğer olgunlaşmasını tamamlayan bebek doğuma hazır hale gelir.

40 haftayı tamamlayan bebek doğum için yeterli olgunluğa ulaşmış demektir. Ancak doğum belirlenen tarihten 15 gün önce olabileceği gibi 15 gün sonrasına kadar da gecikebilir. Doğuma hazırlık ve doğum sırasında yapılması tavsiye edilenler:

• Son birkaç hafta kala bebeğinizin hastane çantasını hazırlayın.
• Doğum öncesi derslerine katılarak doğum sancıları, ıkınma, nefes teknikleri, bebek bakımı, emzirme ile ilgili eğitimler alın.
• Doğum yapacağınız hastaneyi belirleyin.
• Daha önceki gebeliğiniz sezaryen değilse sancılarınız sıklaşıncaya kadar bekleyin.
• Sancılarınız sıklaştıktan sonra hastaneye gittiğinizde bundan sonraki aşamalar için acele etmeyin.
• Hastanede mahremiyetinize özen gösterin.
• Doktorunuzun talimatlarına uyun
• Doğum gerçekleşir gerçekleşmez sizde ya da bebekte bir sağlık problemi yoksa bebeğinizi hemen emzirmeye özen gösterin.